Poniżej znajduje się lista tematów prac rocznych z historii starozytnej dla studentów studiów stacjonarnych w roku akademickim 2016/17. Zapisy prowadzą indywidualnie osoby prowadzące poszczególne tematy. W osobnym ogłoszeniu pojawi się szczegółowa informacja dot. terminów i zasad przygotowania pracy rocznej.
dr Stanisław Adamiak
1. Życie pierwszych gmin chrześcijańskich (Didache, 1 List Klemensa, Pasterz Hermasa).
2. Oskarżenia wysuwane wobec chrześcijan w II wieku (Minucjusz Feliks, Octavius; Tertulian, Apologetyk; Orygenes, Przeciw Celsusowi).
3. Spór o ważność chrztu heretyków w połowie III wieku (Listy św. Cypriana, Acta Synodalia).
4. Życie rodzinne kleru w kanonach synodów od IV do VI wieku.
5. Prześladowanie katolików w państwie Wandalów – powody i przebieg (Wiktor z Wity, Historia prześladowań).
dr hab. Paweł Janiszewski
1. Podróże w świecie starożytnym w świetle Dziejów Apostolskich.
2. Lukian z Samosat – szyderca i prześmiewca o zjawiskach religijnych II wieku n.e.
3. „Podróże misyjne” pogańskiego „męża bożego” wg Żywotu Apolloniusza z Tiany Filostratosa.
4. Droga cesarza Dioklecjana (284-305) do władzy.
5. Tzw. Wielkie prześladowanie chrześcijan w źródłach prawnych – aspekt propagandowy.
6. Ekonomia i życie codzienne w „Edykcie o cenach maksymalnych” cesarza Dioklecjana.
7. „Procesy polityczne” w Dziejach rzymskich Ammiana Marcellinusa.
8. Omeny, wróżby i przepowiednie w Dziejach rzymskich Ammiana Marcellinusa.
9. Obraz armii rzymskiej w Dziejach rzymskich Ammiana Marcellinusa.
10. Zburzenie świątyni Serapisa w Aleksandrii.
11. Bitwa nad rzeką Frigidus (394 r.) i ostatni wielki konflikt pogańsko–chrześcijański.
12. Rebelia gockiego wodza Gajnasa.
13. Przydomki i przezwiska władców w zarysie dziejów Rzymu znanym jako Epitome de Caesaribus.
14. Obraz armii rzymskiej w tzw. Historia Augusta.
15. Konstrukcja obrazu „czarnego bohatera” w tzw. Historia Augusta.
16. Różne sposoby poznawania przyszłości i woli bogów w tzw. Historia Augusta.
17. Przyczyny i symptomy upadku imperium wg Historii nowej Zosimosa.
dr Paweł Nowakowski
1. Praktyki religijne w anatolijskich wsiach w późnych antyku na podstawie Żywotu świętego Teodora z Sykeonu i Żywotu świętego Mikołaja z klasztoru Święty Syjon w Licji. (wymagana znajomość j. angielskiego).
2. Działalność „świętych mężów” w anatolijskich wsiach na podstawie Żywotu świętego Teodora z Sykeonu i Żywotu świętego Mikołaja z klasztoru Święty Syjon w Licji. (wymagana znajomość j. angielskiego).
3. Narodziny i rozwój legendy o korespondencji Jezusa i Abgara V, króla Edessy, na podstawie Historii kościelnej Euzebiusza z Cezarei, Itinerarium Egerii i wybranych inskrypcji.
4. Sokrates Scholastyk – autor zaangażowany? Obraz gmin nowacjańskich w Historii kościelnej Sokratesa Scholastyka.
5. U źródeł hagiografii. Powstanie i rozwój pierwszych form przekazu pamięci o męczennikach i męczeństwie na podstawie Historii kościelnej Euzebiusza z Cezarei i wybranych Akt męczenników.
mgr Katarzyna Purzyńska
1. Rola daru w świecie homeryckim (Homer, Iliada, Odyseja).
2. Społeczne funkcje uczty w świecie homeryckim (Homer, Iliada, Odyseja).
3. Kolonizacja grecka. Tradycje o założeniu Kyreny: Herodot, Dzieje; Pindar, Oda pytyjska IV; Inskrypcja, R. Meiggs, D.Lewis, Greek Historical Inscriptions to the End of Fifth Century BC, nr 5.
4. Obraz tyranii w Dziejach Herodota.
5. Przyczyny wojen perskich w Dziejach Herodota.
dr hab. Marek Stępień
- Teksty historyczne, czyli literacka fikcja - korespondencja króla Ibbi-Sina w świetle najnowszych badań.
- Rola irygacji w gospodarce Babilonii w świetle Kodeksu Hammu-rabiego i jego listów.
- W służbie u Zimri-Lima - kariera Zimri-Addu.
- Obraz „władcy idealnego” w świetle Kodeksu Hammu-rabiego i jego inskrypcji królewskich.
- W uścisku potęg. Kurda - amoryckie księstwo w czasach Zimri-Lima.
- Polityka Ešnunny w okresie starobabilońskim.
- Panowanie Aszur-nasir-apli II. Sylwetka władcy, polityka, zdobywcy.
- Panowanie Šamši-Adada I w świetle korespondencji i inskrypcji królewskich.
- Pozycja i obowiązki namiestników prowincji w państwie Zimri-Lima.
- Pozycja społeczna kobiet w starobabilońskich tekstach prawnych.
- Ideologia i propaganda królewska w okresie staroakadyjskim
- Pozycja społeczna dzieci w starobabilońskich tekstach prawnych.
- Przyczyny upadku królestwa III dynastii z Ur w świetle najnowszych badań
- Małżeństwa z niewolnicami lub niewolnikami w Babilonii epoki Hammu-rabiego.
- Małżeństwa z kapłankami w Babilonii epoki Hammu-rabiego.
dr Elżbieta Szabat
1. Zarzuty wysuwane przeciwko pierwszym chrześcijanom (na podstawie apologetyki wczesnochrześcijańskiej: Justyn, Atenagoras, Minucjusz Felix).
2. Magia w Apologii Apulejusza z Madaury.
3. Cesarz Justynian w Historii sekretnej i w O budowlach Prokopiosa z Cezarei.
4. Topos dobrego i złego cesarza w dziele Historycy cesarstwa rzymskiego.
5. Miasta greckie pod panowaniem rzymskim na podstawie listów Pliniusza Młodszego.
6. Wyobrażenia eschatologiczne w Moraliach Plutarcha z Cheronei.
7. Krytyka chrześcijaństwa w Przeciwko Celsusowi Orygenesa.
8. Żywot Apolloniosa z Tyany Filostratosa jako „hagiografia” pogańska.
9. Kształtowanie się hierarchii kościelnej na podstawie Listów Ignacego z Antiochii i Historii Kościoła Euzebiusza z Cezarei.
10. Reformy religijne Juliana Apostaty (na podstawie jego listów, Dziejów Ammiana Marcellina, mów Libaniosa i Grzegorza z Nazjanzu)
11. Konflikt między chrześcijanami i poganami na podstawie „Żywotu Porfiriusza z Gazy” Marka Diakona.
12. Loci Sancti w pielgrzymkach wczesnochrześcijańskich (na podstawie zbioru źródeł w: Do ziemi świętej, red. P. Iwaszkiewicz).
13. Krytyka zjawisk relgijnych i filozoficznych II wieku w O śmierci Peregrinosa Lukiana z Samosaty.
14. Podróże Apolloniosa z Tyany (na podstawie Żywotu Apolloniosa Filostratosa).
15. Szkoła Libaniosa w świetle jego listów (źródło w języku angielskim).
mgr Jerzy Szafranowski
1. Rola diakonów w Kościele galijskim V i VI wieku. Świadectwo akt synodalnych i Historii Grzegorza z Tours..
2. Rola prezbiterów w Kościele galijskim V i VI wieku. Świadectwo akt synodalnych i Historii Grzegorza z Tours.
3. Życie codzienne mnichów galijskich w V–VII wieku w świetle reguł.
4. Rola wspólnot monastycznych w społeczeństwie galijskim w świetle Historii Grzegorza z Tours.
5. Porównanie wspólnoty monastycznej Marcina z Tours i Sulpicjusza Sewera ze wspólnotą z Lérins.
dr hab. Marek Węcowski
- Handel morski i piractwo w Iliadzie i Odysei;
- Niewolnictwo u Homera;
- Praca najemna u Homera i Hezjoda (Prace i dni);
- Wieś i miasto u Homera i Hezjoda (Prace i dni);
- Ideał arystokraty u Homera i Hezjoda (Prace i dni oraz Teogonia);
- Doświadczenie pola bitwy u Homera;
- Motywy charakterystyki ludów nie-greckich w Iliadzie;
- Obraz bogów u Homera i w hymnach homeryckich;
- Motywy charakterystyki ludów nie-greckich w liryce archaicznej;
- Obraz powstania jońskiego u Herodota i stosunek Herodota do Jonów;
- Stereotyp despocji orientalnej u Herodota;
- Stosunek obywateli poleis podległych do Aten u Tukidydesa i Ps.-Ksenofonta (Ustrój polityczny Aten);
- Elementy pochwały Aten w ateńskich mowach pogrzebowych (Tukidydes, Lizjasz, Platon, Demostenes);
- Herodot i Tukidydes o początkach ateńskiej arche;
- Jak ganić ateńską demokrację? (Tukidydes i Arystofanes).
dr hab. Robert Wiśniewski
1. Kobiety w elitach władzy (Swetoniusz, Żywoty Cezarów; Tacyt, Roczniki).
2. Świat Germanów oczami Cezara (O wojnie galijskiej) i Tacyta (Germania).
3. Grecy i obcy w Wędrówkach po Helladzie Pauzaniasza.
4. Kobiety w chrześcijańskich pismach o męczeństwie (Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, akta i pasje męczenników).
5. Rola senatu w imperium III w., od śmierci Aleksandra Sewera do objęcia władzy przez Dioklecjana (Historycy cesarstwa rzymskiego, Dio Cassius, Historia rzymska, brewiaria dziejów Rzymu).
6. Mnisi i świat zewnętrzy w Historia religiosa (Dzieje Miłości Bożej) Teodoreta z Cyru i Historia Monachorum in Aegypto.
7. Na czym polega bycie dobry biskupem? (Sulpicjusz Sewer, Żywot św. Marcina; Paulin z Mediolanu, Żywot św. Ambrożego; Possydiusz, Żywot św. Augustyna).
8. Religie świata rzymskiego w oczach Ammiana Marcellina.
9. Tortury w późnym cesarstwie rzymskim: szaleństwo tyrana czy urzędnicza rutyna?: Euzebiusz z Cezarei, O męczennikach palestyńskich; Ammianus Marcellinus, Dzieje Rzymskie
10. Mnisi cudotwórcy: Atanazy, Żywot św. Antoniego; Hieronim, Żywot św. Hilariona; Sulpicjusz Sewer, Żywot św. Marcina; Listy i Dialogi.
11. Nieakceptowane praktyki religijne w Galii VI w. – Cezary z Arles, Kazania; akta synodów galijskich; Grzegorz z Tours, Historia.
12. Opętanie i egzorcyzm w chrześcijaństwie późnoantycznym: Hieronim, Żywot św. Hilariona; Paulin z Mediolanu, Żywot św. Ambrożego; Sulpicjusz Sewer, Żywot św. Marcina; Listy i Dialogi; Teodoret z Cyru, Dzieje Miłości Bożej; akta synodów.
13. Jeńcy w wojnach IV w.: Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie.
14. Wróżbiarstwo w świecie późnego antyku.: Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie.
15. Jak straszne były lata 406-410?: Augustyn, O państwie Bożym, Hieronim, Listy; Sozomenos, Historia Kościoła; Orozjusz, Historia przeciw poganom.
dr hab. Aleksander Wolicki
- Grecy i Trojanie w Iliadzie Homera: jeden lud czy dwa?
- Dorowie w Dziejach Herodota.
- Historia kolonii Kyrene jako ilustracja greckich problemów z etnicznością.
- Historia założenia Thurioi jako ilustracja idei panhellenizmu.
- Solidarność etniczna jako argument w greckiej polityce międzypaństwowej: Herodot.
- Solidarność etniczna jako argument w greckiej polityce międzypaństwowej: Tukidydes.
- Granica między Grekami i nie-Grekami w dziele Tukidydesa.
- Pojęcie Peloponezu i Peloponezyjczyków w dziele Tukidydesa.
- Beoci i Tebańczycy w dziele Tukidydesa: etniczność a strategie narracyjne.
- Tukidydes o stosunkach etnicznych na Sycylii.
- Kobiecość a barbarzyńskość w Persach Aischylosa.
- Kobiety na scenie w nie-kobiecych komediach Arystofanesa.
- Pozycja kobiety w prawie greckim: prawo z Gortyny.
- Ateńskie fantazje o spartańskich kobietach.
- Uchwały honoryfikacyjne ku czci władczyń hellenistycznych w poleis greckich.
prof. Adam Ziółkowski
1. Jak Cicero starał się o tryumf oraz co z tego wynikło?
2. Prowincje pretorskie w latach 197-167.
3. Jak powstał tzw. pierwszy triumwirat: konfrontacja przekazów.
4. Senat jako trybunał w latach 14-66.
5. Cenzury po II wojnie punickiej (201-167): porównanie.
6. Trybuni plebejscy podczas II wojny punickiej.
7. Dylematy konstytucyjne Cezara i jego przeciwników w 49 r. przed Chr.
8. Sprawa pokoju po I wojnie punickiej w zachowanych źródłach.
9. Wybory konsulów na rok 53 przed Chr.
10. Armia Pompeiusa na Wschodzie w latach 67-63/2.
11. Wystąpienie Cicerona przeciw Antoniusowi w 44 r. przed Chr.: jak i dlaczego?
12. Okoliczności i tryb objęcia władzy przez C. Iuliusa Cezara (Caligulę).
13. Rzymskie siły zbrojne w roku 216 przed Chr.
14. Jak Cicero wrócił z wygnania?
15. Kampania w Gallii Cisalpejskiej w 43 r. przed Chr.: porównanie przekazów.